चुकून गाडी चालवणाऱ्यांवर ५२६ कोटी रुपयांचा दंड ठोठावण्यात आला. २०२४ मध्ये एकूण गुन्हे दाखल झालेल्यांपैकी ८,५८८ गुन्हे आयपीसी कलम २७९ (बेशिस्तपणे गाडी चालवणे) आणि ३३६ (जीवाला धोका निर्माण करणे) अंतर्गत नोंदवण्यात आले, तर ५८२ प्रकरणांमध्ये कलम ३३७ (दुखापत करणे) आणि १,६२८ प्रकरणांमध्ये कलम ३३८ (गंभीर दुखापत करणे) समाविष्ट होते..

मुंबई: २०२४ मध्ये बेशिस्तपणे आणि निष्काळजीपणे गाडी चालवल्याबद्दल कायदेशीर कारवाईत मोठी वाढ झाली, शहरातील पोलिस ठाण्यांमध्ये १०,००० हून अधिक प्रथम माहिती अहवाल (एफआयआर) दाखल करण्यात आले, जे २०२३ मध्ये नोंदवलेल्या केवळ ४०४ एफआयआरच्या तुलनेत आश्चर्यकारक वाढ आहे. मुंबई वाहतूक पोलिसांनी जाहीर केलेल्या आकडेवारीवरून सुधारित मोटार वाहन कायद्यांतर्गत वाहतूक उल्लंघनांवर आक्रमक कारवाई दिसून येते.

नोंदवलेल्या एफआयआरची माहिती

२०२४ मध्ये एकूण एफआयआरपैकी ८,५८८ आयपीसी कलम २७९ (अ‍ॅश ड्रायव्हिंग) आणि ३३६ (जीवाला धोका निर्माण करणे) अंतर्गत नोंदवण्यात आले होते, तर ५८२ प्रकरणांमध्ये कलम ३३७ (दुखापत करणे) आणि १,६२८ प्रकरणांमध्ये कलम ३३८ (गंभीर दुखापत करणे) समाविष्ट होते. कायदेशीर कारवाईत वाढ गेल्या दोन वर्षांत स्वीकारलेल्या पद्धतशीर धोरणाचे अनुसरण करते, जिथे बेदरकारपणे गाडी चालवण्याचे गुन्हे आता गंभीर गुन्हेगारी कृत्य म्हणून मानले जातात ज्यासाठी न्यायालयात हजेरी लावावी लागते.

सह पोलिस आयुक्त (वाहतूक) अनिल कुंभारे यांनी हिंदुस्तान टाईम्सशी बोलताना सांगितले की, एफआयआर दाखल झाल्यानंतर, गुन्हेगारांचे ड्रायव्हिंग लायसन्स एकतर निलंबित केले जातात किंवा रद्द केले जातात, हे प्रकरणाच्या तीव्रतेनुसार आहे. त्यांनी साकीनाका, चकाला, पवई, नागपाडा, वेस्टर्न एक्सप्रेस हायवे आणि ओशिवरा यासारख्या क्षेत्रांकडे धोकादायक ड्रायव्हिंग पद्धतींचे हॉटस्पॉट म्हणून लक्ष वेधले.

२०२२ मध्ये मुंबईचे माजी पोलिस आयुक्त संजय पांडे यांनी कडक अंमलबजावणी उपाययोजना सुरू केल्या तेव्हा एफआयआरमध्ये वाढ झाल्याचे दिसून येते. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली, चुकीच्या बाजूने किंवा बेपर्वाईने गाडी चालवताना आढळणाऱ्या वाहनचालकांवर भारतीय दंड संहितेअंतर्गत गुन्हे दाखल करण्यात आले, त्यांची वाहने जप्त करण्यात आली आणि त्यांना न्यायालयात हजर करण्यात आले. नंतरच्या काळातही ही अंमलबजावणी सुरू राहिली, २०२१ मध्ये महाराष्ट्राने अधिसूचित केलेल्या २०१९ च्या मोटार वाहन सुधारणा कायद्याने त्याला आणखी बळकटी दिली, ज्यामुळे अनेक गुन्हे अमान्य झाले आणि त्यांना तुरुंगवास किंवा जास्त दंडाची शिक्षा झाली.

वाढत्या कायदेशीर कारवाई असूनही, बेपर्वाईने गाडी चालवण्याच्या घटनांमध्ये मोठी घट झालेली नाही हे वाहतूक पोलिस सूत्रांनी कबूल केले आहे. मुंबईसारख्या दाट लोकवस्तीच्या, वेगाने चालणाऱ्या शहरात चालकांचे वर्तन बदलण्याचे आव्हान यावरून अधोरेखित होते.

५०० कोटी रुपयांहून अधिक दंड आकारण्यात आला

एफआयआर व्यतिरिक्त, वाहतूक पोलिसांनी २०२४ मध्ये विविध वाहतूक उल्लंघनांसाठी ६.५ दशलक्षांहून अधिक वाहनचालकांना दंड केला, ज्यातून ५२६ कोटी रुपये दंड आकारण्यात आला. तथापि, या रकमेपैकी फक्त १५७ कोटी रुपये वसूल करण्यात आले. उल्लंघने २६ श्रेणींमध्ये होती आणि शहरातील ४१ वाहतूक विभाग आणि मल्टीमीडिया मॉनिटरिंग सिस्टमद्वारे त्यांची अंमलबजावणी करण्यात आली.